In Nederland is tuberculose over het algemeen een goed te behandelen infectieziekte. De behandeling van tuberculose bestaat uit verschillende medicijnen die voor een langere periode moeten worden ingenomen. Op deze manier wordt de bacterie zo snel en volledig mogelijk uitgeschakeld.
De behandeling tegen tuberculose bestaat uit twee fasen:
Intensieve fase
Deze duurt ongeveer twee maanden. In deze periode worden een groot deel van de bacteriën gedood. De patiënt slikt dan minimaal vier verschillende soorten medicijnen. De meest gebruikte medicijnen bij tuberculose zijn: Isoniazide, Rifampicine, Pyrazinamide en Ethambutol
Continuatie-fase.
Omdat een klein deel van de bacteriën veel moeilijker te doden is volgt er nog een aanvullende fase van ongeveer vier maanden. In deze periode gebruiken de meeste mensen nog twee verschillende soorten medicijnen.
Als er sprake is van ongevoeligheid (resistentie) tegen bepaalde medicijnen wordt de behandeling van tuberculose aanzienlijk gecompliceerder en langer.
Er zijn verschillende gradaties van resistentie te onderscheiden:
Bij MDR-TBC (multiresistente tuberculose) is de ziekteverwekker ongevoelig voor de twee krachtigste medicijnen tegen tuberculose (Isoniazide en Rifampicine).
Bij XDR-TBC (‘extensief-resistente’ tuberculose) is de bacterie resistent tegen Isoniazide en Rifampicine én tegen nog tenminste twee van de meest effectieve medicijnen die bij de behandeling van MDR-tbc worden gebruikt (één van de groep chinolonen én één van de injecteerbare anti-tuberculose-middelen)
Voor de behandeling van mensen met MDR-TBC en zeker ook bij XDR-TBC zijn dure ‘tweedelijns’ medicijnen vereist. Deze medicijnen zijn minder effectief, hebben soms vervelende bijwerkingen en de behandeling duurt ook veel langer (9 -24 maanden). Meer informatie over resistentie is hier te vinden.
De behandeling van tuberculose gebeurt in Nederland over het algemeen poliklinisch. Soms is een ziekenhuisopname nodig die dan doorgaans van korte duur is. Voor de behandeling van MDR- en XDR-TBC én voor de behandeling van gecompliceerde andere vormen van tuberculose zijn er in Nederland nog twee speciale TBC-behandelcentra in Dekkerswald in Groesbeek bij Nijmegen en Beatrixoord in Haren bij Groningen.
Naast de behandeling door de arts wordt de TBC-patiënt in Nederland ook begeleid door een sociaal verpleegkundige TBC-bestrijding van de GGD. De diagnose tuberculose zorgt bij veel mensen voor grote onrust.
Als er sprake is van besmettelijke tuberculose, zal de sociaal verpleegkundige samen met de patiënt een lijst opstellen van mensen die voor onderzoek in aanmerking komen. Soms wordt er ook onderzoek gedaan om te kijken hoe deze persoon aan tuberculose is gekomen.
Aard en intensiteit van de begeleiding kunnen sterk verschillen van patiënt tot patiënt. Deze hangen af van de behoefte van de zieke en de inschatting door de sociaal verpleegkundige.